1 op de 3 voormalige IC-patiënten ervaart achteruitgang in kwetsbaarheid een jaar na opname

Februari 2020

Kwetsbaarheid wordt gekenmerkt door een combinatie van tekorten als verminderde mobiliteit en activiteit, (spier)zwakte, verminderde spiermassa, slechte voedingstoestand en een verminderd denkvermogen. Ernstig zieke patiënten, zoals op de intensive care (IC), ontwikkelen sneller deze tekorten waardoor mensen kwetsbaarder kunnen worden. Kwetsbare IC-patiënten zijn gevoeliger voor complicaties zoals infecties en belanden sneller in het ziekenhuis en op de IC vergeleken met niet-kwetsbare patiënten. Eenmaal ontslagen zijn kwetsbare patiënten meer afhankelijk van hulp, ervaren een lagere kwaliteit van leven en hebben trager lichamelijk en geestelijk herstel.

In welke mate de kwetsbaarheid verandert na de IC-opname is onbekend en hebben we onderzocht bij voormalig IC-patiënten in de MONITOR-IC. Ook hebben we onderzocht welke factoren hierop van invloed zijn, zodat we risicopatiënten beter kunnen identificeren.

Kwetsbaarheid (in het Engels Frailty genoemd) werd gemeten met de Clinical Frailty Scale (CFS). Dit is een vragenlijst waarbij patiënten of hun naasten de mate van kwetsbaarheid scoorden voorafgaande of vlak na opname op de IC en tevens bij ziekenhuisontslag en 3- en 12-maanden na ontslag.

Resultaten

Van de 864 onderzochte personen was de gemiddelde leeftijd 61 jaar, was 65% man en was 12% kwetsbaar bij opname. Patiënten die al kwetsbaar waren bij IC-opname waren vaker vrouw, lager opgeleid, weduwe/weduwnaar of gescheiden, alleenwonend of woonachtig in een verzorgingshuis en hadden vaker een chronische ziekte (als diabetes, COPD, etc.).

Een jaar na de IC-opname is er een groot verschil tussen de groep met spoed opgenomen en de gepland opgenomen patiënten. Figuren 1 en 2 laten zien dat met spoed opgenomen patiënten vóór de opname gemiddeld minder kwetsbaar waren en iets kwetsbaarder werden in het jaar na IC-opname vergeleken met patiënten die gepland waren opgenomen, terwijl IC-patiënten met een geplande opname vaker minder kwetsbaar waren ten opzichte van voor de opname. Hoe kwetsbaarder de patiënt voor de IC-opname was, hoe groter de verbetering bleek een jaar na IC-opname. Andere factoren die samenhangen met veranderingen in kwetsbaarheid zijn: leeftijd, geslacht, opleidingsniveau en de ziekenhuisopnameduur

Figuur 1. De verschillen in kwetsbaarheid tussen de geplande opnames en de spoedopnames 1 jaar na de IC-opname vergeleken met de kwetsbaarheid vóór opname op de IC.

Figuur 2. De gemiddelde scores die voormalige IC-patiënten zichzelf hebben gegeven vóór opname, bij ontslag, 3- en 12 maanden na opname op de IC.

Beschouwing

Kwetsbare patiënten hebben minder reserves. Sommige behandelingen op een IC (bedrust, bepaalde medicijnen, sedatie) kunnen een extra belasting zijn voor deze patiënten. Hun verminderde veerkracht kan leiden tot een langer en zwaarder herstel. Door patiënten te screenen op (het risico op) kwetsbaarheid, kunnen we de uitkomsten beter voorspellen. Ook kunnen we die kwetsbaarheid dan behandelen, waardoor patiënten mogelijk sneller herstellen van de IC-opname. Ten slotte zorgt het voor betere informatie voor patiënten en hun naasten, wat te verwachten na een IC-opname omtrent levenskansen, herstel en bijkomende extra zorg.

Link naar het volledige artikel (Engelstalig): https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32568858/

Voor u vertaald door: Rosan Weber