De helft van de voormalige IC-patiënten kampt 1 jaar na IC-opname nog met klachten

Maart 2021

Een opname op de intensive care (IC) is een ingrijpende gebeurtenis waarbij de gevolgen nog onvoldoende onderzocht zijn. Het post intensive care syndroom (PICS) is een verzameling van lichamelijke, geestelijke en cognitieve klachten die ontstaan na een periode van ernstig ziek zijn met opname op de IC. Deze klachten kunnen maanden tot jaren na IC-opname aanhouden en van sterke invloed zijn op het dagelijks functioneren, werkleven en kwaliteit van leven van voormalige IC-patiënten. Alhoewel PICS een bekend begrip is bij de zorgverleners op de IC, is het een relatief onbekend begrip bij patiënten, hun naasten en andere zorgverleners.

Mede door deze onbekendheid is de geleverde zorg na IC-opname uiteenlopend, maar veelal nog beperkt. Er is behoefte aan gestructureerde en gecoördineerde nazorg en meer grip op de langdurige problemen die ontstaan na de opname op de IC. In deze studie is onderzocht welke klachten zich voordoen na een IC-opname in alle drie de domeinen van PICS: lichamelijk, geestelijk en cognitief.

Onderzoeksopzet

Patiënten die zijn geïncludeerd in de studie zijn ingedeeld op basis van hun reden voor IC-opname: 1) medisch, niet chirurgisch van aard, 2) chirurgisch na spoedoperaties en 3) chirurgisch na geplande operaties. De patiënten, of hun naasten als patiënten daartoe niet in staat waren, hebben vragenlijsten ingevuld over hun gezondheid voor IC-opname. Een jaar later hebben de voormalige IC-patiënten een follow-up vragenlijst ingevuld om hun huidige gezondheid te scoren. Met deze metingen wordt inzicht verkregen in de veranderde gezondheid ten opzichte van voor de opname.

Resultaten

In totaal deden 2345 voormalige IC-patiënten mee aan dit onderzoek, waarvan 28% voor medische reden waren opgenomen, 12% na spoedoperatie en 60% na een geplande operatie. De medische patiënten hadden vaak al een chronische ziekte en hadden gemiddeld de langste opnameduur op de IC. Patiënten met een spoedoperatie hebben doorgaans minder gezondheidsproblemen voor IC-opname.

Een jaar na de IC-opname heeft 50% van alle voormalige IC-patiënten last van nieuwe lichamelijke, geestelijke of cognitieve klachten, waarbij lichamelijke klachten het vaakst voorkomen. 12% heeft last van problemen in 2 van deze domeinen en 2% geeft aan klachten te hebben op lichamelijk, geestelijk en het cognitieve vlak

Binnen de 3 patiëntengroepen lopen de klachten uiteen. Patiënten na een spoedoperatie melden de meeste klachten, met een duidelijke afname in hun lichamelijk en geestelijk welzijn. De patiëntengroep met een geplande operatie had vaker voor de IC-opname al klachten die na ontslag verbeterden. De medische groep ervaart geen achteruitgang in lichamelijke klachten, maar ervaren wel geestelijke achteruitgang. Verslechtering van het cognitieve vermogen wordt in alle drie de groepen gezien.

De gezondheidsstatus van patiënten vóór IC-opname hangt sterk samen met de uitkomsten een jaar na ontslag. Mensen die eerder last hadden van angstgevoelens, hebben een jaar na opname vaker last van depressieve gevoelens. En patiënten met vermoeidheidsklachten vooraf zijn kwetsbaarder geworden na de IC-opname en hebben ook vaker last van depressieve gevoelens. Ook is een langere ziekenhuisopname en een hogere leeftijd gerelateerd aan een verhoogde kwetsbaarheid een jaar na IC-opname. Tot slot kan de langere ziekenhuisopname op den duur tot meer vermoeidheid leiden.

De mensen die kwamen voor een geplande operatie of mensen die hoger opgeleid zijn, hebben minder vaak last van klachten. Ook zijn mannen na 1 jaar minder vaak kwetsbaar en minder vermoeid dan vrouwen.

Voormalig IC-patiënten uit de spoedoperatiegroep voelen de meeste achteruitgang in kwaliteit van leven. Dit in tegenstelling tot de groep geplande operaties; zij ervaren betere kwaliteit van leven. Voor de medische patiënten is de kwaliteit van leven 1 jaar na IC-opname ongeveer gelijk aan die van voor de IC-opname. Bijna 40% van de voormalige IC-patiënten heeft op werkgebied nog problemen: ze zijn nog met ziekteverlof, werken minder uren, zijn met vervroegd pensioen of zijn geheel gestopt met werken.

Conclusie

De helft van voormalig IC-patiënten ervaart nieuwe klachten in het eerste jaar na de IC-opname op lichamelijk, geestelijk en cognitief gebied met verschillen tussen patiëntengroepen. Spoedoperatiepatiënten ervaren een vermindering van de lichamelijke en geestelijke gezondheid en kwaliteit van leven. De lichamelijke gezondheid blijft bij de medische patiënten gelijk, maar zeggen een slechtere kwaliteit van leven te ervaren plus een verminderde geestelijke gezondheid. De groep geplande opnames zag juist een verbetering, die misschien te verklaren is doordat deze groep doorgaan een operatie ondergaat zodat hun klachten verminderen. Ze zijn vaak beter voorbereid op de ingreep en hebben beter geregelde nazorg.

Link naar het volledige artikel (Engelstalig): https://www.atsjournals.org/doi/abs/10.1164/rccm.202009-3381OC

Voor u vertaald door: Rosan Weber