Intensive care (IC)-artsen, IC-verpleegkundigen en voormalige IC-patiënten en hun naasten worstelen met gezamenlijke besluitvorming op de IC en hebben verschillende onvervulde behoeften.

September 2021

Gezamenlijke besluitvorming is een proces waarbij artsen en verpleegkundigen samen met patiënten en familieleden gezondheidsbeslissingen nemen die het beste bij de patiënt passen. Het is hierbij nodig dat de patiënt en zorgverlener elkaar goed informeren over behandelopties, behandelwensen en de normen en waarden die hierin voor de patiënt belangrijk zijn. Hoewel gezamenlijke besluitvorming vaak wordt aanbevolen, is de invoering ervan in de zorg ingewikkeld.

Resultaten

In dit onderzoek werden IC-artsen, IC-verpleegkundigen en voormalige IC-patiënten en hun familieleden geïnterviewd om hun gedachten over, hun ervaringen met, en hun benodigdheden voor gezamenlijke besluitvorming op de IC verkennen.

Er werden in totaal 29 interviews uitgevoerd: 5 met IC-verpleegkundigen, 7 met IC-artsen, en 9 met voormalig IC-patiënten, die soms 1 of 2 familieleden meenamen naar het interview. De interviews werden op een wetenschappelijke manier geanalyseerd, om zo gemeenschappelijke thema’s te herkennen.

Er werden drie thema’s geïdentificeerd rondom gezamenlijke besluitvorming: ‘worstelingen van IC-artsen’, ‘behoeften van IC-patiënten en hun familieleden’ en ‘de rol van IC-verpleegkundigen’. Artsen gaven aan het lastig te vinden om met de onzekerheid over lange-termijn gezondheidsuitkomsten om te gaan, en twijfelden of IC-patiënten en familieleden op het moment van de opname wel voldoende konden inschatten waartoe sommige beslissingen kunnen leiden. De verantwoordelijkheid om de juiste beslissing te nemen woog zwaar voor sommige artsen.

IC-verpleegkundigen hebben een duidelijke rol in besluitvorming op de IC. Ze zijn vaak de tussenpersoon tussen de patiënt en familie en de arts. Ze komen op voor de patiënt in discussies met de arts, en kunnen de arts informatie geven over de sociale situatie van de patiënt. Verpleegkundigen spraken ook over de soms moeilijke communicatie met artsen, die hun zorgen niet altijd meenemen in de IC-behandeling.

Sommige patiënten waren tevreden geweest met hun ervaring, maar anderen spraken over extra behoeften die ze hebben rondom IC-besluitvorming. Ze gaven aan dat ze graag meer betrokken hadden willen zijn bij het gehele IC-besluitvormingsproces. Dit zou hun een groter gevoel van controle over de eigen situatie hebben gegeven. Ook werden zij soms onaangenaam verrast door de herstelperiode na de IC-opname, en gaven ze aan dat zij daar beter over geïnformeerd hadden willen worden.

Conclusie

Om dichterbij de invoering van gezamenlijke besluitvorming op de IC te komen, is het nodig dat er informatie over hoe het op de lange termijn met voormalig IC-patiënten gaat al tijdens de IC-opname wordt gebruikt. Dit kan de onzekerheid bij artsen wegnemen. Ook is er een grotere betrokkenheid van patiënten en hun familieleden in het besluitvormingsproces nodig, als deze dat willen. Daarnaast kan een belangrijkere rol voor de IC-verpleegkundige in het besluitvormingsproces zorgen voor een beter beeld over wie de patiënt is wat deze wil bij artsen. Tenslotte zijn er oplossingen nodig voor de momenten waarop communicatie tussen de drie groepen lastig kan zijn.

Link naar het volledige artikel (Engelstalig): https://bmjopen.bmj.com/content/11/8/e050134.long

Door: Nina Wubben