Een IC-opname met COVID-19 heeft ook grote gevolgen voor familieleden

Juni 2022

Een intensive care (IC)-opname heeft niet alleen een grote impact op de patiënt, maar ook op familieleden en naasten. Een IC-opname zorgt onder andere voor veel onzekerheid en stress met negatieve gevolgen op het mentale welzijn van familieleden. Hierdoor kunnen mentale klachten als een angststoornis, depressie of post-traumatische stress stoornis (PTSS) ontstaan die beschreven worden als het post-intensive care syndroom – familie (PICS-F) (zie ook MONITOR-IC - gevolgen voor familie).

De COVID-19 pandemie confronteerde IC-patiënten en familieleden echter met een geheel nieuwe situatie. Vanwege de isolatiemaatregelen mochten familieleden soms niet op bezoek komen en verliep de communicatie met de zorgverleners vaak op afstand in plaats van in het ziekenhuis. Daarnaast was er nog veel onbekend over het ziektebeeld, wat voor extra stress kan zorgen. Omdat de gevolgen voor familieleden van COVID-19 IC-patiënten nog onbekend waren, hebben we binnen de MONITOR-IC ook familieleden van COVID-19 IC-patiënten gevraagd mee te doen aan het onderzoek. Net als de patiënten kregen ook de familieleden vragenlijsten over hoe het voor de IC-opname en 3 en 12 maanden daarna met ze ging gericht op eventuele mentale klachten, werk-gerelateerde problemen en kwaliteit van leven.

Resultaten

In totaal hebben 166 familieleden de vragenlijsten één jaar na IC-opname van de patiënt ingevuld, waarvan de meerderheid de partner (86%) was, of kind (9%). Bijna de helft van de familieleden kon/mocht gedurende de IC-opname op bezoek komen.

Bijna de helft (46%) van alle familieleden ervaarde 3 maanden na IC-opname mentale klachten en na één jaar was dit nog 38%; klachten passend bij een angststoornis, depressie of PTSS. Dit percentage is weliswaar afgenomen ten opzichte van na 3 maanden maar nog steeds bijna twee keer zo hoog als voor de IC-opname, was het namelijk 22%. De ervaren klachten leidde ook tot een afname in kwaliteit van leven. Daarnaast ervaart 28% na een jaar werk-gerelateerde problemen; familieleden kunnen bijvoorbeeld niet meer werken als gevolg van de IC-opname.

Het ervaren van mentale klachten na de IC-opname werd voor een groot deel bepaald of een familielid al klachten had voor de IC-opname. Zo liepen familieleden die al angstklachten ervaarden voor de IC-opname extra risico op het hebben van angstklachten na de IC-opname.

Conclusie

Familieleden van voormalig IC-patiënten opgenomen met COVID-19 ervaren vaak mentale klachten tot een jaar na IC-opname met grote gevolgen voor het dagelijks leven. Patiënten, familieleden en zorgverleners, zowel in als buiten ziekenhuis, moeten zich hiervan bewust zijn en samen zoeken naar oplossingen om de gevolgen zo klein mogelijk te maken.

Link naar het volledige artikel (Engelstalig): Mental health symptoms in family members of COVID-19 ICU survivors 3 and 12 months after ICU admission: a multicentre prospective cohort study (nih.gov)

Door: Hidde Heesakkers